Энэтхэгийн хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний томоохон экспорт нь Энэтхэгт гадаад валют бий болгох хүчирхэг хэрэгсэл байсаар ирсэн.Гэсэн хэдий ч энэ жил олон улсын нөхцөл байдлаас шалтгаалан Энэтхэгийн хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн дотоодын үйлдвэрлэл болон экспортын хувьд ихээхэн бэрхшээлтэй тулгарч байна.Валютыг хамгаалах үүднээс хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнийг их хэмжээгээр экспортолсоор байна уу?Эсвэл ард түмний амьжиргааг тогтворжуулах гол байгууллага нь тариаланчтай жирийн иргэдэд бодлогоо давуу эрх олгох уу?Энэтхэгийн засгийн газраас дахин дахин жинлэх нь зүйтэй юм.

Энэтхэг бол Азийн томоохон хөдөө аж ахуйн орон бөгөөд хөдөө аж ахуй нь үндэсний эдийн засагт тэргүүлэх үүрэг гүйцэтгэсээр ирсэн.Өнгөрсөн 40 жилийн хугацаанд Энэтхэг улс аж үйлдвэр, мэдээллийн технологи зэрэг салбаруудыг эрчимтэй хөгжүүлж ирсэн ч өнөөдөр Энэтхэгийн хүн амын 80 орчим хувь нь хөдөө аж ахуйгаас хамааралтай хэвээр байгаа бөгөөд хөдөө аж ахуйн цэвэр бүтээгдэхүүний үнэ цэнэ нь нийт бүтээгдэхүүний 30 гаруй хувийг эзэлж байна. дотоодын үйлдвэрлэлийн үнэ цэнэ.Хөдөө аж ахуйн өсөлтийн хурд нь Энэтхэгийн үндэсний эдийн засгийн өсөлтийн хурдыг ихээхэн тодорхойлдог гэж хэлж болно.

Энэтхэг 143 сая га газар тариалангийн талбайгаараа Азидаа тэргүүлдэг.Энэ тоо баримтаас харахад Энэтхэгийг хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн томоохон орон гэж нэрлэж болно.Энэтхэг бол хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний томоохон экспортлогч юм.Зөвхөн улаан буудайн жилийн экспортын хэмжээ 2 сая тонн орчим байдаг.Буурцаг, зира, цагаан гаа, чинжүү зэрэг хөдөө аж ахуйн бусад чухал бүтээгдэхүүний экспортын хэмжээ ч дэлхийд нэгдүгээрт ордог.

Хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний их хэмжээний экспорт нь Энэтхэгт валют бий болгох хүчирхэг хэрэгсэл байсаар ирсэн.Гэсэн хэдий ч энэ жил олон улсын нөхцөл байдлаас шалтгаалан Энэтхэгийн хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн дотоодын үйлдвэрлэл болон экспортын хувьд ихээхэн бэрхшээлтэй тулгарч байна.Өмнөх “зарах зарах” бодлого нь дотоодын эдийн засаг, иргэдийн амьжиргаа болон бусад олон асуудлыг авчирсан.

2022 онд дэлхийн үр тарианы гол экспортлогч Орос, Украин улсууд мөргөлдөөнд өртөж, үр дүнд нь улаан буудайн экспорт эрс буурч, Энэтхэгийн улаан буудайн экспортыг орлох зах зээл дээрх эрэлт ихээхэн нэмэгдэх болно.Энэтхэгийн дотоодын байгууллагуудын таамагласнаар, Энэтхэгийн улаан буудайн экспорт 2022/2023 оны санхүүгийн жилд (2022 оны дөрөвдүгээр сараас 2023 оны гуравдугаар сар хүртэл) 13 сая тоннд хүрч магадгүй байна.Энэ байдал Энэтхэгийн хөдөө аж ахуйн экспортын зах зээлд асар их ашиг авчирсан мэт боловч дотоодын хүнсний үнэ өсөхөд нөлөөлсөн.Энэ оны тавдугаар сард Энэтхэгийн засгийн газар “хүнсний аюулгүй байдлыг хангах” үндэслэлээр улаан буудайн экспортыг сааруулж, бүр тодорхой хэмжээгээр хориглох тухайгаа зарласан.Гэсэн хэдий ч албан ёсны мэдээллээс харахад Энэтхэг улс энэ санхүүгийн жилийн эхний таван сард (4-р сараас 8-р сар хүртэл) 4.35 сая тонн улаан буудай экспортолсон нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 116.7%-иар өссөн байна.Хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний экспортын хэмжээ огцом нэмэгдэж, Энэтхэгийн дотоодын зах зээлд улаан буудай, улаан буудайн гурил зэрэг үндсэн үр тариа, боловсруулсан бүтээгдэхүүний үнэ огцом өсч, ноцтой инфляцид хүргэв.

Энэтхэгийн хүмүүсийн хүнсний бүтэц нь голчлон үр тариа байдаг бөгөөд тэдний орлогын багахан хэсэг нь хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ зэрэг өндөр үнэтэй хүнсний бүтээгдэхүүнд зарцуулагдах болно.Тиймээс хүнсний бүтээгдэхүүний үнэ өсөхөд жирийн иргэдийн амьдрал хүндэрч байна.Муугаар хэлэхэд, амьжиргааны өртөг нэмэгдэж байгаа учраас тариаланчид тарианыхаа үнийн өсөлтийг нөөцлөхийг сонгосон.Арваннэгдүгээр сард Энэтхэгийн хөвөнгийн холбооны албаны хүмүүс шинэ улирлын хөвөн ургацаа хурааж авлаа гэж олон нийтэд мэдэгдсэн ч олон тариаланчид эдгээр ургацын үнэ өмнөх шигээ өснө гэж найдаж байсан тул зарахыг хүсэхгүй байна.Борлуулалтыг хамарсан ийм сэтгэлгээ нь Энэтхэгийн хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүний зах зээлийн инфляцийг улам бүр дордуулж байгаа нь дамжиггүй.

Энэтхэг улс хөдөө аж ахуйн их хэмжээний экспортын бодлогоос хамааралтай болж, Энэтхэгийн эдийн засагт нөлөөлсөн “давхар иртэй сэлэм” болжээ.Энэ жил олон улсын нөхцөл байдал ээдрээтэй, тогтворгүй байгаа нөхцөлд энэ асуудал маш тодорхой харагдаж байна.Хэрэв бид үүний цаад шалтгааныг судалбал энэ хоёр талт байдал нь Энэтхэгийн бодит байдалтай удаан хугацааны туршид холбоотой байдаг.Тодруулбал, Энэтхэгийн үр тарианы гарц “нийтээрээ их, нэг хүнд ногдох үр тариа бага” юм.Энэтхэг хэдийгээр дэлхийн хамгийн том тариалангийн талбайтай ч хүн ам ихтэй, нэг хүнд ногдох тариалангийн талбай багатай.Түүнчлэн, Энэтхэгийн дотоодын хөдөө аж ахуйн шинэчлэлийн түвшин харьцангуй хоцрогдсон, тариалангийн талбайн усалгааны дэвшилтэт байгууламж, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх байгууламжгүй, хүн хүчд ихээхэн найдаж, хөдөө аж ахуйн тоног төхөөрөмж, бордоо, пестицидэд бага найддаг.Үүний үр дүнд Энэтхэгийн хөдөө аж ахуйн ургац бараг жил бүр муссонд ихээхэн нөлөөлнө.Статистикийн мэдээгээр, Энэтхэгийн нэг хүнд ногдох үр тарианы хэмжээ ердөө 230 кг орчим байгаа нь олон улсын дунджаас нэг хүнд ногдох 400 кг-аас хамаагүй доогуур байна.Энэ мэтчилэн хүмүүсийн уламжлалт ойлголтод Энэтхэг болон “хөдөө аж ахуйн том орон” гэсэн дүр төрхийн хооронд тодорхой ялгаа байсаар байна.

Сүүлийн үед Энэтхэгийн дотоодын инфляци удааширч, банкны систем аажмаар хэвийн байдалдаа орж, үндэсний эдийн засаг сэргэж байна.Валютыг хамгаалах үүднээс хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнийг их хэмжээгээр экспортолсоор байна уу?Эсвэл ард түмний амьжиргааг тогтворжуулах гол байгууллага нь тариаланчтай жирийн иргэдэд бодлогоо давуу эрх олгох уу?Энэтхэгийн засгийн газраас дахин дахин жинлэх нь зүйтэй юм.